Jak przedłużyć trwałość żywności i nie marnować jedzenia?

Na pewno niejednokrotnie zastanawialiście się nad tym, jak przedłużyć trwałość żywności? Co zrobić, by rozsądniej zarządzać zakupami, także tymi robionymi na zapas, i w rezultacie marnować mniej jedzenia? A może nawet nie marnować go wcale?

Z danych Federacji Banków Żywności wynika, że przeciętny Polak marnuje co najmniej 250 kg jedzenia (!) rocznie, co daje nam mało zaszczytne piąte miejsce wśród państw Unii Europejskiej. Jest się czego wstydzić? Owszem, tym bardziej, że żywnościowe marnotrawstwo to przejaw nie tylko najzwyklejszej w świecie głupoty, ale też ignorancji i braku odpowiedzialności. Wyrzucanie jedzenia jest nie tylko nieekonomiczne (nie po to kupujemy, czyli wydajemy ciężko zarobione pieniądze, by trochę potrzymać coś w domu, po czym wyrzucić), ale też nieekologiczne, ponieważ każdy system uprawy i produkcji żywności obciąża środowisko naturalne. Oczywiście, nie każdy w równym stopniu, ale żadna ludzka aktywność w tym obszarze nie pozostaje neutralna dla natury. Skoro już żywność powstała, a my ją kupiliśmy (byle z umiarem i zachowaniem zdrowego rozsądku) warto pamiętać o dostępnych metodach przedłużania jej przydatności do spożycia. I robić z nich codzienny praktyczny użytek.

Jak przedłużyć trwałość żywności?

Wielokrotnie pisaliśmy o zaletach mrożenia, suszenia, domowego przetwarzania w rodzaju przetworów czy nawet obróbki cieplnej, która również przedłuża trwałość jedzenia, a dziś kilka słów o żywności przechowywanej w próżni. 

Każdy, kto podróżuje i ma skłonność do zwożenia do domu spożywczych pamiątek z lokalnych targów, na pewno rozpromienia się na widok kartek z napisem „vacuum packing” czy „we pack in vacuum” (pisownia dosłowna), które coraz częściej pojawiają się na frontach oldschoolowych straganów i targowych sklepików we Włoszech, w Hiszpanii, Portugalii czy Francji. Pakowanie próżniowe staje się coraz powszechniejsze, ponieważ to mega wygodny, łatwy i tani sposób znacznego przedłużania przydatności żywności do spożycia, także w warunkach domowych.

Jak przedłużyć trwałość żywności

Jak przedłużyć trwałość żywności

Jak przedłużyć trwałość żywności

Jak przedłużyć trwałość żywności

Jak przedłużyć trwałość żywności

Jak przedłużyć trwałość żywności

Jak przedłużyć trwałość żywności

Pakowanie próżniowe

Domowa zgrzewarka próżniowa do żywności to urządzenie, które – podobnie jak dehydrator, ozonator czy prasa do oleju – niesamowicie ułatwia życie. Chroni jedzenie przed bakteriami, pleśniami i drożdżami. Pozwala dłużej zachować świeżość i niezmienioną jakość produktów spożywczych, które nie tracą smaku ani aromatu, a jednocześnie nie wchłaniają żadnych niechcianych zapachów. Jest banalna w obsłudze. Zgrzewarka to sprzęt tak intuicyjny, że instrukcję do niej wystarczy przejrzeć dosłownie raz, a później wszystko idzie jak z płatka. Pakujemy produkty do dedykowanego szczelnego pojemnika lub torebki foliowej z folii wielokrotnego użytku, przy pomocy zgrzewarki usuwamy powietrze, w razie używania torebki – zgrzewamy folię i już. Cała filozofia. W kilka sekund uzyskujemy perfekcyjnie zapakowaną żywność, która jest gotowa do przechowywania przez okres wielokrotnie dłuższy w porównaniu z trwałością produktów niepakowanych próżniowo.

Jak przedłużyć trwałość żywności

Kiedy dodałem na InstaStories kilka filmów dokumentujących korzystanie z różnych funkcji zgrzewarki próżniowej, posypały się pytania, co to za sprzęt i jak go używać. Podrzucam odpowiedzi:

Co można pakować próżniowo?

Każdą żywność, z wyjątkiem świeżych miękkich serów, takich jak na przykład nasz rodzimy twaróg.

Warzywa przed uszczelnieniem próżniowym należy blanszować. Proces ten zatrzymuje działanie enzymów, które mogą prowadzić do utraty smaku, koloru i tekstury. Niektóre produkty (w tym brokuły, brukselka, bób, kapusta, kalafior, jarmuż, rzepa, cebula, grzyby, czosnek i banany) naturalnie wydzielają gazy podczas przechowywania, dlatego po blanszowaniu i zapakowaniu próżniowym należy przechowywać je wyłącznie w zamrażarce.

Pakować próżniowo warto m.in. twarde i półtwarde sery dojrzewające, warzywa, owoce, zupy, sosy, wypieki i inne gotowe potrawy, produkty suche (np. ryż, kasze, makarony, orzechy, ziarna kawy), ryby, mięso, wędliny, kiełbasy i tak dalej.

Dlaczego pakowanie próżniowe ma sens?

  • Po pierwsze, chronimy żywność przed pleśnią, bakteriami i drożdżami, czyli przedłużamy jej trwałość, a tym samym przydatność do spożycia,
  • Po drugie, produkty spożywcze zapakowane próżniowo nie utleniają się, a tym samym dłużej zachowują smak i wartości odżywcze,
  • Po trzecie, zapobiegamy utracie wilgoci – żywność nie wysycha, dzięki czemu dłużej nadaje się do spożycia,
  • Po czwarte, korzystając ze zgrzewarki próżniowej zyskujemy niezwykle użyteczne narzędzie w racjonalnym i oszczędnym planowaniu oraz zarządzaniu zakupami spożywczymi. Zgrzewarka jest nieocenionym urządzeniem we wszystkich sytuacjach, w których zależy nam na tym, by za jednym podejściem kupić lub zgromadzić większą ilość produktów spożywczych i zachować je w niezmienionym stanie na dłużej. Liczna rodzina, duża grupa gości, kilkudniowe rodzinne święta w większym gronie, ulubione artykuły spożywcze w promocyjnej cenie, kupowanie produktów pakowanych w duże opakowania (np. paczki kawy ziarnistej o wadze 1 czy 2 kg ), których zawartość konsumowana jest w łatwych do oszacowania porcjach, duże ilości warzyw i owoców z ogrodu, działki lub kupionych na targu, hurtowe zakupy – w każdej z tych sytuacji zgrzewarka przychodzi nam z pomocą,
  • Po piąte, oszczędzamy czas; możemy zaplanować i ugotować posiłki na cały tydzień z góry oraz przechowywać je zapakowane próżniowo,
  • Po szóste, nie marnujemy żywności (albo przynajmniej marnujemy jej nieporównanie mniej), dzięki czemu oszczędzamy i pieniądze, i środowisko naturalne. Zakup zgrzewarki po prostu się opłaca, a relatywnie niski koszt nabycia urządzenia sprawia, że inwestycja zwraca się w pełni maksymalnie w ciągu roku,
  • Po siódme, zgrzewarka próżniowa jest sprzętem wielofunkcyjnym; pakować próżniowo można niemal wszystko (za wyjątkiem kilku produktów, wspomnianych powyżej).

O ile dłużej można przechowywać produkty spożywcze zapakowane próżniowo w porównaniu z przechowywaniem standardowym?

Producent mojej zgrzewarki Food Saver FFS005X deklaruje, że żywność zapakowana próżniowo zachowuje trwałość do 5 razy dłużej względem tradycyjnych metod przechowywania. My – na podstawie doświadczeń z kilkunastu tygodni używania sprzętu przyjęliśmy, że produkty zapakowane próżniowo można bezpiecznie przechowywać 4 razy dłużej niż standardowo. Dotyczy to m.in. twardych i półtwardych serów, warzyw surowych i poddanych obróbce cieplnej, bakalii, kawy w ziarnach, zup i wędzonych ryb. Takich artykułów nie zamrażamy, zapakowane próżniowo przechowujemy w lodówce. Produkty w rodzaju zapakowanych próżniowo orzechów czy kawy ziarnistej można przechowywać przez wiele tygodni w temperaturze pokojowej. Ważne jednak, by nie robić kolejnych zapasów nim nie zużyjemy tego, co zapakowaliśmy próżniowo w celu przedłużenia przydatności do spożycia.

Żywność zapakowaną próżniowo i zamrożoną (np. owoce, warzywa, mięso, ryby, drób) można przechowywać co najmniej 2-3 razy dłużej względem klasycznych mrożonek niepakowanych w ten sposób. 

Tu dodatkowa rada doświadczonego domowego kucharza: zanim cokolwiek zamrozisz, opisz opakowanie – co i w jakiej dacie zamrażasz. Zrób to w taki sposób, by naklejka nie odkleiła się od mrożonki. Po kilku miesiącach niemal na pewno nie zgadniesz, kiedy to zamroziłaś/zamroziłeś. Co gorsza, może się nawet zdarzyć, że nie rozpoznasz zamrożonego produktu.

Ile kosztuje taki sprzęt?

Na to pytanie odpowiedź zawsze brzmi tak samo: to zależy. Nie polecam zakupów motywowanych wyłącznie lub przede wszystkim ceną, ponieważ to droga donikąd. To, co najtańsze sporadycznie okazuje się dobre, a jeżeli szanujemy swoje pieniądze, unikamy niepotrzebnych zakupowych eksperymentów.

Wybierając zgrzewarkę na pewno warto zwrócić uwagę na kilka istotnych przesłanek, tj.:

  • moc urządzenia i tempo przepływu powietrza, co przekłada się na wydajność i szybkość działania urządzenia,
  • ciśnienie pompy próżniowej, która odsysa powietrze,
  • funkcjonalność, czyli kilka trybów pakowania próżniowego, np. produkty suche, produkty mokre, próżnia pulsacyjna do artykułów delikatnych, uszczelnianie,
  • kompatybilne ze zgrzewarką pojemniki do przechowywania próżniowego, które powinny być wykonane z wytrzymałego surowca przeznaczonego do kontaktu z żywnością,
  • jakość gotowych worków oraz folii przeznaczonych do kontaktu z żywnością, z których dzięki zgrzewarce można zrobić worki samodzielnie – powinny być wytrzymałe, wielowarstwowe (grube) i zdatne do wielokrotnego użytku,
  • możliwość zakupu dodatkowych worków i folii,
  • dodatkowe akcesoria, np. do korkowania wina w butelkach, do próżniowego zamykania słoików czy do marynowania w próżni,
  • design – każdy sprzęt sprawia więcej radości, kiedy jest nie tylko przydatny i funkcjonalny, ale też zgrabny i przyjemny dla oka.

Jeżeli chodzi o mnie, wybrałem zgrzewarkę, która spełnia komplet powyższych parametrów (różne tryby pakowania próżniowego, moc 140 W, przepływ powietrza 4,7 litra/min, ciśnienie pompy próżniowej do -0,5 bar, waga 2,5 kg, zgrabne wymiary i fajny design, schowek na kabel, możliwość dokupienia dodatkowych pojemników z Tritanu do przechowywania próżniowego i podgrzewania ugotowanych potraw, możliwość dokupienia worków i folii wielokrotnego użytku). Szczegółowe dane techniczne tego konkretnego modelu znajdziecie tutaj, a pozostałe modele zgrzewarek Food Saver w różnych przedziałach cenowych (już od 360 zł) obejrzycie tutaj. Czy zgrzewarka Food Saver ma jakieś wady? Owszem, jedną: za krótki przewód zasilający. Trochę tak, jakby producent zakładał, że każdy ma miejsce w kuchni na kolejne urządzenie, które cudownym zbiegiem okoliczności wpasuje się między pozostałe sprzęty. Otóż, wcale nie musi tak być ;-)

Wybierając Food Saver masz wybór – pojemnik albo folia wielokrotnego użytku

Korzystając ze zgrzewarki próżniowej Food Saver możemy używać zarówno dedykowanych pojemników przeznaczonych do przechowywania próżniowego, jak i folii wielokrotnego użytku. Wszystkie modele zgrzewarek próżniowych tego producenta posiadają akcesorium umożliwiające obsługę pojemników próżniowych i worków przeznaczonych do wielokrotnego użycia.

Ci, którzy folii nie chcą używać wcale, mogą zdecydować się na sam sprzęt oraz – dodatkowo – pojemniki. Folia to opcja, przydatna zwłaszcza wtedy, gdy często mrozimy żywność pakowaną próżniowo albo na przykład jednorazowo kupujemy duże ilości trudno dostępnych serów, sprowadzanych do Polski raz na jakiś czas (nasz przypadek), które – podzielone na kawałki i zapakowane próżniowo – można dzięki temu przechowywać zdecydowanie dłużej.

Pojemniki z kolei szczególnie przydają się wówczas, gdy nie chcemy mrozić żywności, a jedynie przedłużyć jej świeżość w perspektywie kilku – kilkunastu dni. Pojemniki są wykonane z Tritanu, bardzo wytrzymałego i praktycznie niezniszczalnego materiału, który nie absorbuje zapachów. Pakowanie próżniowe z wykorzystaniem pojemników Food Saver to najlepsze rozwiązanie w szczególności dla tych, którzy chcą całkowicie wyeliminować plastik z codziennego użycia.

Jak przedłużyć trwałość żywności

Jak przedłużyć trwałość żywności

Jak przedłużyć trwałość żywności

By dodatkowo zobrazować działanie zgrzewarki, zapakowałem próżniowo kilka różnych produktów. Ziarna kawy, pistacjowe amaretti i pieczona dynia trafiły do pojemników Food Saver, natomiast dojrzewające sery (twarda Ilha Branca i półtwardy Montasio) oraz wędzona troć – do folii.

Jak przedłużyć trwałość żywności

Jak przedłużyć trwałość żywności

Samodzielne zgrzewanie torebek z foliowych arkuszy jest bardzo proste, zajmuje dosłownie chwilę i nie wymaga jakiejkolwiek wprawy. W razie potrzeby występuje również wariant dla leniwych. Można zaopatrzyć się w gotowe torebki w kilku rozmiarach do wyboru. Folia do pakowania jest przeznaczona do wielokrotnego użytku – wystarczy ją umyć, przyciąć i można użyć jej ponownie.

Kawa ziarnista

Jak przedłużyć trwałość żywności

Jak przedłużyć trwałość żywności

Amaretti

Jak przedłużyć trwałość żywności

Pieczona dynia

Jak przedłużyć trwałość żywności

Jak przedłużyć trwałość żywności

Jak przedłużyć trwałość żywności

Jak przedłużyć trwałość żywności

Sery

Jak przedłużyć trwałość żywności

Jak przedłużyć trwałość żywności

Jak przedłużyć trwałość żywności

Wędzona troć

Jak przedłużyć trwałość żywności

Przygotowałem również nowy przepis, w ramach którego zamarynowałem próżniowo dorsza w mleku kokosowym (dzięki próżni proces marynowania przebiega nieporównanie szybciej, można skrócić go z kilkunastu godzin do 20 minut!), po czym ugotowałem w 100% domowe, błyskawiczne czerwone curry z dorszem, świeżym szpinakiem i upieczoną wcześniej dynią, również przechowywaną przez tydzień próżniowo.

Najprostszy przepis na curry znajdziecie tu: CURRY

https://www.facetikuchnia.com.pl/najprostszy-przepis-na-curry/

Jak przedłużyć trwałość żywności