Olej lniany tłoczony na zimno - możesz zrobić go w domu!

Olej lniany tłoczony na zimno – możesz zrobić go w domu!

Domowa prasa do oleju to mój ulubiony kuchenny wynalazek. Pozwala tłoczyć świeże, czyste, naturalne oleje z dowolnych roślin oleistych. Od oliwek, przez wszelkie orzechy i migdały, po siemię lniane, czarnuszkę, ostropest, mak czy gorczycę (pełną listę surowców możliwych do wykorzystania jako materiał na olej znajdziesz tutaj). Jakby tego było mało, każdy olej możesz dodatkowo aromatyzować dowolnymi świeżymi ziołami. Wystarczy dodać zioła wraz z orzechami (lub innym surowcem) do podajnika. Walory zdrowotne i smakowe takich olejów są nie do przecenienia. Żaden kupiony w sklepie olej, nawet opatrzony certyfikatami bio/eko nie smakuje nawet w połowie tak wspaniale, jak świeży olej wytłoczony samodzielnie w domu. Tak tłoczony olej to nie tylko doskonały smak, ale też bogate źródło składników odżywczych, które wywierają zbawienny wpływ na organizm. Trudno o zdrowsze tłuszcze w codziennej diecie.

Surowy olej – samo dobro

Tłoczenie olejów na zimno oznacza, że olej jest wyciskany z roślin oleistych w temperaturze nie wyższej niż 40 stopni C, dzięki czemu zachowuje pełnię walorów odżywczych. Taki olej – surowy, nierafinowany – jemy wyłącznie na zimno, nie używamy go do smażenia.

Surowy niefiltrowany olej z orzechów lub nasion, tłoczony w domu w niewielkich ilościach i do bezpośredniego spożycia jest świeży, pyszny, a dodatkowo posiada szereg prozdrowotnych właściwości, w tym m.in.:

zapobiega chorobom układu krążenia, zawarte w nim wielonienasycone kwasy tłuszczowe redukują poziom złego cholesterolu (LDL), co ogranicza ryzyko choroby wieńcowej,
sprzyja prawidłowemu utrzymaniu poziomu dobrego cholesterolu (HDL)
wywiera korzystny wpływ na zdolność koncentracji i pamięć,
łagodzi objawy zespołu jelita drażliwego,
działa przeciwzapalnie i łagodzi stany zapalne skóry,
wspomaga pracę serca, sprzyja obniżeniu ciśnienia krwi,
zawarte w nim fitosterole regulują gospodarkę hormonalną,
działa przeciwpasożytniczo, zawarta w nim kukubitacyna działa paraliżująco na większość pasożytów układu pokarmowego,
wspomaga przemianę materii,
wzmacnia układ odpornościowy,
wykazuje działanie antyoksydacyjne, tj. zmniejsza liczbę wolnych rodników odpowiedzialnych za starzenie się organizmu.

Świeżo tłoczone oleje tuż po wyciśnięciu są mętne, ponieważ zawierają naturalne osady. Najprościej je sklarować, przelewając do szklanego słoika lub butelki i odstawiając na co najmniej kilka godzin lub dłużej. Osad opadnie na dno. Możesz również przefiltrować olej, przelewając go przez gazę. Surowe oleje przechowujemy w ciemnym i chłodnym miejscu, w ideale – w naczyniach z ciemnego szkła.

Domowy olej lniany tłoczony na zimno

Nasiona lnu to świetny i łatwo dostępny materiał do tłoczenia surowego oleju w domowych warunkach. Olej lniany tłoczony z nich na zimno ma wyrazisty aromat i smak, przez co jest wspaniałym zamiennikiem oliwy. Świetnie sprawdza się jako składnik sałatek, marynat oraz w roli przyprawy dopełniającej różne potrawy.

Olej lniany możesz tłoczyć z nasion lnu złocistego lub brązowego. Wskazane rodzaje lnu różnią się w szczegółach (nasiona lnu złocistego zawierają trochę więcej białka i nieco mniej tłuszczu niż len brązowy), ale generalnie pod względem wartości odżywczych uznaje się je za podobne, ponieważ występujące między typami nasion różnice są niewielkie. Niektóre źródła podają też, że len brązowy wykazuje wyższą zawartość antyoksydantów.

Niezależnie od niewielkich różnic między rodzajami nasion lnu, kolor świeżo tłoczonego oleju lnianego jednoznacznie wskazuje, z jakich nasion został wytłoczony. Olej lniany z lnu brązowego ma wyraźnie ciemną barwę i mocniejszy smak, natomiast olej z lnu złocistego jest złoto-bursztynowy i delikatniejszy w smaku.

Jak zrobić olej lniany w domowej prasie do oleju

Przygotuj nasiona lnu. Z moich doświadczeń wynika, że z 400 g lnu brązowego uzyskasz ok. 200 ml oleju, a z 400 g lnu złocistego – ok. 150 ml oleju. Takie proporcje nie muszą być regułą – wszystko zależy od jakości i świeżości nasion, zawartości tłuszczu, etc. Do tłoczenia oleju używam nasion lnu kupionych w Hali Mirowskiej lub z supermarketu (Kresto). Obydwa rodzaje sprawdzają się tak samo dobrze.
Wytłocz olej: do podajnika prasy do oleju Wartmann wsyp nasiona i włącz urządzenie, wybierając program flax seeds (nasiona lnu). Otrzymasz surowy, czysty, nieklarowany olej lniany – gotowy do użycia.

Jak przechowywać olej lniany

Olej lniany przechowuj w temperaturze ok. 4-10°C, najlepiej w lodówce, w szczelnie zamkniętej butelce i z dala od źródeł światła. Z oleju może wytrącić się naturalny osad.

Jak używać

Olej lniany stosuj tylko na zimno, jak przyprawę lub dodatek do gotowych potraw. Nie podgrzewaj go, nie używaj do smażenia czy pieczenia, ponieważ skutkuje to utratą wartości odżywczych. Niewłaściwe przechowywanie i używanie oleju lnianego powoduje utratę jego cennych właściwości odżywczych w wyniku utleniania obecnych w nim kwasów tłuszczowych.