Caves da Murganheira – DOC Távora-Varosa – jak mus to mus!

Caves da Murganheira – jak mus to mus.

W istniejących od 1947 roku piwnicach Murganheira – Caves da Murganheira – pod okiem wykształconego w Szampanii enologa Orlando Lourenço, powstaje portugalski szampan w kilkunastu wariantach, któremu w ślepych testach zdarza się wygrywać z Moët & Chandon Brut. Portugalczycy z Caves da Murganheira o szampanach z bardziej zanieczyszczonego regionu macierzystego nie mają najlepszego zdania, a swój produkt uważają za równie dobry, jeśli nie lepszy. Winorośle na obszarze dzisiejszej Távora-Varosa pojawiły się w okresie średniowiecza za sprawą zakonu Cystersów. Ten mały, choć znaczący portugalski region winiarski, wciśnięty między Douro i Dão, położony w północno-zachodniej części Beiras, charakteryzuje się mocno zróżnicowanym ukształtowaniem terenu. Dominują tu gleby granitowe, występują spore wysokości npm i panuje sezonowy klimat kontynentalny. Dzięki korzystnym warunkom klimatycznym i geologicznym to właśnie ta część Portugalii stała się kolebką pierwszych portugalskich win musujących i dla nich utworzono apelację Távora-Varosa DOC.

Caves da Murganheira znajduje się na obrzeżach wioski Ucanha, kilkanaście kilometrów od Lamego, a droga do jej granitowych piwnic wije się wzdłuż winnic, plantacji oliwek oraz – uwaga – sadów jabłkowych jak z polskiego Mazowsza. Jadąc samochodem późnym latem pomiędzy rozległymi sadami pełnymi drzew uginających się pod ciężarem krwistoczerwonych jabłek można poczuć się jak w Grójcu wrześniową porą. Autentycznie.

Murganheira wytwarza wina (przede wszystkim bąbelki, ale nie tylko) z odmian Malvasia Fina, Gouveio Real, Cerceal, Chardonnay, Touriga Nacional, Touriga Franca, Tinta Roriz oraz Pinot Noir. Musy z Murganheira produkowane są metodą tradycyjną: fermentacja w stalowych kadziach z kontrolą temperatury, wtórna fermentacja w butelce oraz kończący cały proces dégorgement á la volée, czyli ręczna technika usuwania osadu drożdżowego z butelek z odpowiednio już dojrzałym winem, w których zakończyła się wtórna fermentacja, i nieinwazyjna wymiana korka. Tradycyjny dégorgement á la volée, zanikający w świecie, a wciąż stosowany w Murganheira, jest obecnie unikalną w skali Portugalii techniką usuwania osadu. Wina dojrzewają w pięknych wykutych w granicie piwnicach, zapewniających im naturalnie idealne warunki.

Przyjechaliśmy tu na spacer po piwnicach i degustację musów. Wejście do piwnic i winiarni kosztuje grosze (około 3 EUR per capita) i zajmuje mniej więcej 45 minut, tym bardziej więc warto zaoszczędzone dudki wydać zarówno na rozszerzoną degustację, jak i na same wina. Subiektywnie najbardziej interesujący wine tasting w Murganheira to Série Prestigio, w ramach którego próbujemy zestawu 6 najbardziej wytrawnych win musujących z bonusowo-powitalnym kieliszkiem Rosé Bruto, który bonusowy status zyskał nie bez powodu. Nie ma co ukrywać, że do szałowych nie należy. Na szczęście dalej jest już tylko lepiej.

Wszystkie wina trafiają na stół jednocześnie, pani z obsługi z uśmiechem napełnia kieliszki, zostawia wszystko przed nami i znika, a my próbujemy. Czas na degustację mamy nieograniczony, latem 2021 nie było tłumów (jak jest w standardzie – niestety nie wiemy), na zewnątrz żar leje się z nieba, a wewnątrz hula klimatyzacja, więc nigdzie nam się nie spieszy.

Musy po kolei:

• Murganheira ROSÉ BRUT – blend Tinta Roriz, Touriga Franca i Touriga Nacional, zupełnie nie nasza bajka, ale jako kieliszek bonusowy dla odwiedzających Murganheira najwyraźniej sprawdza się dobrze – łagodny, mocno owocowy, niewymagający, znika z kieliszków, więc chyba smakuje (?),
• Murganheira CZAR “GRAND CUVÉE” ROSÉ BRUT – produkowany z Pinot Noir, trochę zachowawczy, ale dobry, historycznie i współcześnie dedykowany rosyjskiemu odbiorcy,
• Murganheira EXTRÊME DE PINOT BLANC BRUT – produkowany z Pinot Blanc, cytrusowy, kremowy, bardzo mocno wytrawny z wyrazistą migdałową goryczką w końcówce, długi finisz, rewelacja,
• Murganheira CHARDONNAY BRUT – wyprodukowany z Chardonnay po raz pierwszy w 2000 roku dla uczczenia startu nowego tysiąclecia, całkiem dobry,
• Murganheira MILLÉSIME BRUT – produkowany z Pinot Noir oraz Chardonnay, bogaty super wytrawny blend, ponownie migdałowa goryczka, trwały finisz, bardzo dobry,
• Murganheira TOURIGA NACIONAL BRUT – Blanc de Noirs z flagowej portugalskiej odmiany Touriga Nacional, trwałe bąbelki, fajny aromat, długa końcówka,
• Murganheira ÚNICO BRUT – produkowany z Sauvignon Blanc, lekki, łagodny, ale dobry.

Poniżej nasza, subiektywna jak zwykle, kolejność na skali ukontentowania:

• Murganheira EXTRÊME DE PINOT BLANC BRUT
• Murganheira MILLÉSIME BRUT
• Murganheira ÚNICO BRUT
• Murganheira CZAR “GRAND CUVÉE” ROSÉ BRUT
• Murganheira TOURIGA NACIONAL BRUT
• Murganheira CHARDONNAY BRUT
• Murganheira ROSÉ BRUT

Za najciekawsze i najbardziej udane uznaliśmy Murganheira 2013 Extréme de Pinot Blanc Brut i Murganheira Millésime Brut 2008, które wróciły z nami do domu. Eleganckie kartonowe pudełka wymagają kilku EUR dopłaty do butelki. Warto tu przyjechać, poznać najwyższą półkę portugalskich musów, zrobić zapasy na kilka okazji do przodu, a później zwiedzić Ucanha i na koniec obowiązkowo zjeść proste lokalne papu w rodzinnej Tasquinha do Matias (latem rezerwacja jest wskazana, nawet w pandemii restauracyjka pękała w szwach).

PS. Do Caves da Murganheira od dłuższego czasu należy między innymi siostrzana Caves da Raposeira, równie tradycyjny producent, który także od lat zaopatruje Portugalię w bąbelki, tyle że tańsze i nieco bardziej pospolite (czy jak kto woli: codzienne).