Bobal – endemiczna odmiana winorośli z regionu Walencji

Bobal – unikalny szczep z Walencji.

Hiszpański Bobal jest trochę jak portugalski Sousão, zasiedziały w regionie, a od niedawna powstają z niego wina odmianowe. Bobal to jedna z najciekawszych endemicznych odmian winorośli w Hiszpanii. W Polsce wysokiej jakości win z tego szczepu wciąż jest jak na lekarstwo, dlatego wracając z Walencji za każdym razem wypełniamy walizki przede wszystkim Bobalem. Na przestrzeni ostatniego roku otworzyliśmy kilkanaście win z tej odmiany, zarówno jednoszczepowych, jak i kupażowanych, i sukcesywnie będziemy dzielić się wrażeniami, a dziś kilka słów o samym Bobalu.

Bobal jest trzecim najczęściej uprawianym szczepem winorośli w Hiszpanii, którego dzieje sięgają co najmniej 600 lat wstecz, a mimo to wina z tej odmiany pozostają dość niszowe. Wszystko dlatego, że znacząca zmiana podejścia do upraw Bobala oraz metod przetwarzania jego owoców w wino nastąpiła względnie niedawno, bo w ostatniej dekadzie.

Powszechnie uprawiany (nawet dziś stanowi blisko 90% nasadzeń), najpopularniejszy w regionie Walencji Bobal, przez lata służył jako baza prostych, tanich, skrajnie rustykalnych win przemysłowej jakości, wytwarzanych na masową skalę. Sprzyjała temu charakterystyka winorośli. To solidnej budowy krzew o grubym pniu i okazałych zwartych kiściach, wysoce plenna odmiana dająca owoce o ciemnej i grubej skórce, łatwa w uprawie, odporna na wahania temperatury, wiosenne przymrozki, suszę i mączniaka. Charakteryzuje ją mocna naturalna kwasowość, intensywność koloru, koncentracja owocu i solidny ładunek garbników. Praktykowane przez lata hurtowe nasadzenia i hurtowa produkcja nie sprzyjały jakości, zapewniały jednak wydajność i ekonomiczną efektywność.

Bobal jako samodzielna, godna uwagi odmiana, zdolna produkować autentycznie interesujące wina zaistniał dopiero nieco ponad dekadę temu. To efekt nowej fali i zainteresowania rdzennym dla regionu Bobalem ze strony młodego pokolenia winemakerów, gotowych przemeblować utrwalone podejście do tej pradawnej odmiany i wykorzystać możliwości drzemiące w około stuletnich nasadzeniach. Wkrótce okazało się, że czysty 100% Bobal również może dawać wyjątkowe, eleganckie odmianowe wina z pięknie okiełznanymi garbnikami. Bobal często łączy się też z Tempranillo i Garnacha, by dodać winom aromatu i wzbogacić ich strukturę.

Najbardziej rozpowszechnione i wartościowe uprawy Bobala w regionie Walencji występują na obszarze DO Utiel-Requena, na wysokości ok. 700-1000 m npm, gdzie łagodny klimat śródziemnomorski ulega wpływom klimatu kontynentalnego (znikoma ilość opadów, susze, istotne wahania dobowych temperatur, chłodne zimy i częste przymrozki w początkowym okresie wegetacji). Bobal na mniejszą skalę jest uprawiany także w pozostałych apelacjach Wspólnoty Walencji (DO Alicante, DO Valencia), w Castilla La Mancha (DO Manchuela, DO Ribera del Júcar), Aragonii (DO Campo de Borja, DO Cariñena, DO Calatayud), Nawarze (DO Navarra), Estremadurze (DO Ribera de Guadiana), Murcji, w Langwedocji (Francja) i na Sardynii (Włochy).

Odmianowe Bobale wyróżnia intensywna, nasycona barwa, wyraziste taniny, soczysta owocowość i świeża kwasowość, dzięki czemu nadają się do długiego starzenia w beczce. W aromacie i smaku dominują nuty czarnych owoców i ciemnej czekolady, ale bukiet dobrego Bobala potrafi być przebogaty i pięknie zniuansowany. Odpowiednio potraktowany Bobal daje piękne, mocne, zaokrąglone czerwone wina o bogatym smaku i miękkich taninach, którym nie brak elegancji. Ciekawostką jest też Bobal Blanco z DO Utiel-Requena, od Vicente Gandia, czyli super lekkie, orzeźwiające, wytrawne białe wino o zwiewnym kwiatowo-owocowym bukiecie, wytwarzane z ciemnych gron odmiany Bobal poprzez oddzielenie po tłoczeniu moszczu od skórek. Spróbować warto. Bobal to także wysoka zawartość cennego resweratrolu, czyli bogactwo antyoksydantów. Samo zdrowie 🙂

W regionie Walencji za wysokiej jakości Bobal z małych winnic zapłacisz co najmniej 16-20 EUR. Wina z tej odmiany dostępne w polskich dyskontach nie są warte uwagi, co nie znaczy, że nie możesz sprawdzać ich na własne ryzyko.