Museo Nazionale del Cinema – flagowa atrakcja Turynu.

Museo Nazionale del Cinema

Museo Nazionale del Cinema di Torino, czyli Narodowe Muzeum Kinematografii to – bez dwóch zdań – jedno z najciekawszych miejsc Turynu, a zarazem autentycznie obowiązkowy punkt wizyty w tym mieście. Museo, usytuowane w niezwykłym budynku Mole Antonelliana jest przy tym jednym z najczęściej odwiedzanych muzeów we Włoszech w ogóle. Trudno się temu dziwić, ponieważ to jeden z doskonalszych muzealnych projektów na świecie. Jeżeli muzeum wciąż kojarzy Ci się z przykurzonymi gablotkami odgrodzonymi barierkami bezpieczeństwa, z kolejnymi niekończącymi się rzędami portretów mniej lub bardziej (nie)znanych postaci historycznych, nieznośnie senną atmosferą i znudzonymi pracownikami przycupniętymi na krzesełkach gdzieś w kącie w co drugiej sali, to Museo Nazionale del Cinema jest czymś totalnie odwrotnym. I po prostu fascynującym. Przy okazji, nie mam pewności, czy kiedykolwiek wcześniej jakikolwiek inny odwiedzony przez nas budynek mieszczący muzeum miał – sam w sobie – tak ogromne znaczenie dla odbioru całości. Może Teatro-Museo Dalí w Figueres? Może tak, a może nie.

Czytaj też: Turyn – gdzie zjeść w stolicy Piemontu?

Museo Nazionale del Cinema

Poniżej: widok na Mole Antonelliana z Piazzale Monte dei Cappuccini

Museo Nazionale del Cinema

Museo Nazionale del Cinema

Museo Nazionale del Cinema

Mole Antonelliana – magiczna bryła

Górująca nad centrum miasta pocztówkowa wieża Mole Antonelliana niewątpliwie stanowi jeden z architektonicznych symboli Turynu. Trudna do przeoczenia, strzelista, ale i osobliwie ociężała Mole Antonelliana przyciąga jak magnes (po drodze, niezależnie od planu, zawsze trafiamy do naszego ulubionego muzycznego antykwariatu Materiale Resistente przy Via Po), kusząc przede wszystkim doskonałym punktem widokowym z niezwykłą panoramą na 360 stopni. Oczywiście jest tam i punkt widokowy, ale to tylko ułamek całej palety atrakcji.

Museo Nazionale del Cinema

Budowę Mole Antonelliana w latach ’60 XIX wieku zleciła miejscowa społeczność żydowska, która od kilkunastu lat mogła cieszyć się w Turynie pełnią praw obywatelskich i postanowiła przypieczętować ten fakt wzniesieniem nowej synagogi. Turyn był wówczas pierwszą stolicą (1861-1865) powstałego w 1861 roku zjednoczonego Królestwa Włoch, nie dziwi więc, że budowa nowej świątyni pod względem rozmachu architektonicznego musiała odpowiadać ówczesnej politycznej pozycji miasta. Projekt przygotował Alessandro Antonelli (stąd obecna nazwa Mole Antonelliana), a budowa ruszyła w 1863 roku. Oczekiwania fundatorów szybko i boleśnie zderzyły się jednak z rozbuchanymi ambicjami budowniczego, który nie dość, że drastycznie przekroczył założony budżet, to jeszcze radykalnie zmodyfikował pierwotne założenia, znacznie podwyższając cały budynek.

Rzeczone nieporozumienia oraz wyczerpujące się fundusze inwestorów zaowocowały przerwaniem budowy, którą wstrzymano w roku 1869 (kiedy to Turyn utracił swój stołeczny status na rzecz Florencji, a chwilę później Rzymu), i przykryciem konstrukcji prowizorycznym dachem. Kilka lat później gmina żydowska ostatecznie zrezygnowała z kontynuacji projektu, który – pod naciskiem mieszkańców – przejęło miasto. Antonelli sprawował pieczę nad budową aż do śmierci w 1888 roku, niestrudzenie podwyższając wieżę zwieńczoną iglicą do finalnych 167,5 m, czyli o ponad 46 metrów więcej niż zakładał wyjściowy projekt.

Prace zakończyły się wreszcie w kwietniu 1889 roku (pod kierownictwem syna Alessandro Antonelli), a budynek zadedykowano pierwszemu królowi zjednoczonych Włoch, którym – jak wiadomo – był Victor Emmanuel II, mający dziś place, aleje i ulice swego imienia w niemal każdym włoskim mieście i miasteczku. Mole Antonelliana był wówczas najwyższym ceglanym budynkiem na świecie, dziś natomiast stanowi najwyższą konstrukcję z cegieł, wykonaną bez stalowego wzmocnienia. Wewnętrzne prace wykończeniowe trwały jeszcze przez kilka lat, a w roku 1908 otwarto tu Muzeum Zjednoczenia Włoch (Museo Nazionale del Risorgimento). W 1961 roku udostępniono publiczności taras widokowy, otwarty na wysokości 85 metrów. W 1999 taras odnowiono i wyposażono w nową panoramiczną windę, która do dziś jest atrakcją samą w sobie. Chwilę później, w roku 2000, przeniesiono tu Museo Nazionale del Cinema powstałe w 1958 roku.

Museo del Cinema

Pomysł założenia Muzeum Kina narodził się w głowie Marii Adriany Prolo (historyka i kolekcjonera) w roku 1941, kiedy to zaczęła tworzyć kolekcję związaną z przemysłem filmowym w Turynie, kolebce włoskiej kinematografii. Muzeum zainaugurowało swą działalność w 1958 roku, a rok po śmierci Prolo, w 1992, powstała fundacja non-profit jej imienia, która poza wszelkiego rodzaju działaniami dotyczącymi popularyzacji włoskiej sztuki filmowej, zajmuje się prowadzeniem muzeum, od 2000 r. ulokowanego w Mole Antonelliana, oraz ochroną zgromadzonych w nim zbiorów.

Museo Nazionale del Cinema

Museo Nazionale del Cinema

Museo Nazionale del Cinema

Museo Nazionale del Cinema

Museo Nazionale del Cinema

Museo Nazionale del Cinema

Fakty suche, acz ciekawe

Museo Nazionale del Cinema gromadzi dziś niemal 1,8 mln eksponatów związanych ze sztuką filmową – dokumentów archiwalnych, filmów, zdjęć, historycznego sprzętu filmowego i fotograficznego, plakatów, materiałów reklamowych, kostiumów, wszelkiej maści pamiątek, książek, rekwizytów z planów filmowych, nagrań muzycznych, obrazów i wiele innych. Burzliwą, pełną nieoczekiwanych zwrotów akcji historię kina pięknie odmalowuje ogromna kolekcja zebranych tu najróżniejszych artefaktów, jak choćby m.in. latarnie magiczne, praksinoskopy, zoetropy, fenakistiskopy, mutoskopy i maszyny peep show, projektory, a także dagerotypów, fotografii (kolekcja Museo del Cinema gromadzi aż milion zdjęć) i materiałów filmowych.

Museo Nazionale del Cinema

Museo Nazionale del Cinema

A to ledwie wierzchołek góry atrakcji, znalazła się tu bowiem również imponująca wystawa plakatów filmowych (zobacz), historycznych dokumentów dotyczących dziejów kina, rozmaitych pamiątek i rekwizytów filmowych, w tym m.in. melonik Charlie Chaplina, maski z Gwiezdnych Wojen, biżuteria i buty Marilyn Monroe czy też egzemplarz scenariusza Ojca Chrzestnego. Twórcy muzeum nie przeoczyli też doniosłej roli muzyki w filmie, tworząc (rosnący wciąż) zbiór przeszło 3 000 nagrań, z których część można odsłuchać w ramach zwiedzania. Powierzchnia wystawiennicza obejmuje łącznie ponad 3 200 metrów kwadratowych na pięciu poziomach. Museo organizuje też kilka festiwali filmowych, wśród których najważniejszym i najbardziej prestiżowym jest Festiwal Filmowy w Turynie.

Museo Nazionale del Cinema


Museo Nazionale del Cinema

Museo Nazionale del Cinema

Museo Nazionale del Cinema

Museo Nazionale del Cinema

Museo Nazionale del Cinema

Museo Nazionale del Cinema

Zwiedzanie, czyli ile godzin Ci to zajmie

Zarówno słuchanie muzyki filmowej, jak i oglądanie wybranych fragmentów filmów jest w tym przybytku niezmiernie łatwe. Museo Nazionale del Cinema od pierwszych chwil wręcz oszałamia wszechogarniającą, a jednocześnie naturalną i nienachalną interaktywnością.

Uczucie autentycznego dziecięcego szczęścia i oszołomienia, które towarzyszy nam od początku do końca zwiedzania wynika nie tylko z bogactwa kolekcji, ale też z wyjątkowej aranżacji wnętrza i unikalnej architektury Mole Antonelliana (niedoszłej synagogi). Schody prowadzące od głównego wejścia nie zapowiadają aż takiego efektu WOW, jaki w praktyce wywołuje gigantyczny, niesamowicie przestronny główny hol muzeum w kształcie rotundy. Kiedy tam wchodzimy, widok, jaki ukazuje się naszym oczom dosłownie zapiera dech. Tak piorunującego pierwszego wrażenia nie wywarło na nas jeszcze chyba żadne z odwiedzonych dotychczas muzeów, a że jesteśmy starzy, było ich już całkiem sporo ;-)

Nad rotundą dominuje ogromny posąg Molocha z niemego filmu Cabiria z 1914 roku, ale nawet on wydaje się niewielki w zestawieniu z przestrzenią, z jaką mamy tu do czynienia, ze stropem wieży, pnącymi się ku górze kolejnymi piętrami muzeum, wreszcie konstrukcją panoramicznej, poprowadzonej samym środkiem budynku windy. Ze wszystkich stron i pięter migoczą większe i mniejsze ekrany, a zewsząd dobiegają różnego rodzaju dźwięki.

Museo Nazionale del Cinema

Sporą część powierzchni głównej sali zajmują wyposażone we wbudowane słuchawki, bajecznie wygodne fotele-leżanki (skrupulatnie przez nas sprawdzone!), z których w stanie pełnego relaksu można obserwować, co dzieje się na dwóch głównych wielkich podwieszanych ekranach, odpocząć po wielogodzinnym zwiedzaniu (albo nabrać sił przed) lub po prostu poleżeć, a przy okazji wrzucić porcję fot na Insta, korzystając z dostępnego tu wifi.

Do głównego holu (w założeniu – sali świątynnej niedoszłej synagogi) przylega szereg pomniejszych pomieszczeń (kaplic) z rozmaitymi ekspozycjami prezentującymi kilka gatunków filmowych. Do kolejnych części muzeum, rozplanowanych na pięciu poziomach, prowadzi rampa łagodnie ciągnąca się w górę, usytuowana dookoła ścian, z której roztacza się imponujący widok na główną rotundę Mole Antonelliana. Zwiedzając, wspinamy się na kolejne piętra, odkrywamy coraz to nowe pomieszczenia, tajemnicze schody i niekończące się zakamarki, z których każdy ma coś interesującego do zaoferowania. Jak na miłośników i kolekcjonerów plakatów rockowych i muzyki filmowej przystało, na długie minuty przepadliśmy między innymi wśród bogatej kolekcji plakatów filmowych (robi ogromne wrażenie) i w części odsłuchowej pełnej rozmaitych muzycznych sampli. Interaktywność to motyw przewodni Museo Nazionale del Cinema, co wraz z niecodzienną, na wskroś filmową aranżacją muzealnej przestrzeni oraz nieprzebranym zbiorem eksponatów przesądza o ogromnej popularności tego miejsca.

Museo Nazionale del Cinema

Museo Nazionale del Cinema

Museo Nazionale del Cinema

Museo Nazionale del Cinema

Museo Nazionale del Cinema

Museo Nazionale del Cinema

Panoramiczna winda i taras widokowy

Nie wypada nie wspomnieć, że jedną z atrakcji muzeum jest panoramiczna winda poprowadzona środkiem otwartej przestrzeni głównego holu, z przezroczystą kabiną o szklanych ścianach, która 75 metrów jazdy pokonuje ciągiem, bez przystanków, w 59 sekund. Windą wjeżdża się na otwarty taras widokowy ulokowany na wysokości 85 metrów, z którego rozciąga się jedyna swoim rodzaju, piękna 360-stopniowa panorama Turynu.

Museo Nazionale del Cinema

Museo Nazionale del Cinema

Museo Nazionale del Cinema

Museo Nazionale del Cinema

Bilety dostępne są w kilku wariantach do wyboru, tj. bilet obejmujący zwiedzanie muzeum (11 EUR), bilet uprawniający do wjazdu na taras widokowy (8 EUR) albo najbardziej opłacalne combo, czyli 2 w 1 (15 EUR). Kiedy trafiliśmy tu za pierwszym razem, nie mieliśmy zbyt wiele czasu, dlatego wjechaliśmy tylko na taras. Za drugim razem, przy okazji dłuższego pobytu w Turynie i przy lepszej pogodzie planowaliśmy to powtórzyć, łącząc punkt widokowy ze zwiedzaniem muzeum, ale wtedy okazało się, że taras jest akurat nieczynny. Nic nie dzieje się bez przyczyny :) Dla zorganizowanych grup istnieje również możliwość wspięcia się na iglicę Mole Antonelliana (bez rezerwacji wyłącznie w weekendy i święta, w zależności od warunków pogodowych; z rezerwacją tylko dla grup liczących co najmniej 15 osób, w takim układzie dostępne są też pozostałe dni).

Jeżeli jesteś w Turynie tylko przelotem, nie masz zbyt wiele czasu i dysponujesz, powiedzmy, godziną lub dwiema, lepiej odłóż Museo del Cinema na następny raz. My spędziliśmy tu niemal sześć pełnych godzin, realizując w gruncie rzeczy program minimum, ze świadomością, że właściwie spokojnie można by poświęcić na to miejsce nawet cały dzień. Muzeum Kina w Turynie to rzecz absolutnie obowiązkowa, nie tylko dla maniaków filmu, choć dla nich przede wszystkim. Kiedy znów nadarzy się okazja, zwiedzimy je ponownie. Warto :-)

Museo Nazionale del Cinema

Museo Nazionale del Cinema

Museo Nazionale del Cinema

Poniżej: muzyczny antykwariat Materiale Resistente przy Via Po

Museo Nazionale del Cinema

Museo Nazionale del Cinema

Museo Nazionale del Cinema

Museo Nazionale del Cinema

Museo Nazionale del Cinema